Receive exquisite poems.
Jhansi Ki Rani
sinhaasan hil uThe raajavanshon ne bhRkuTee taanee thee,
booḌhe bhaarat men aaee phir se nayee javaanee thee,
gumee huee aazaadee kee keemat sabane pahachaanee thee,
door phirangee ko karane kee sabane man men Thaanee thee.
chamak uThee san sattaavan men, vah talavaar puraanee thee,
bundele harabolon ke mu(n)h hamane sunee kahaanee thee,
khoob laḌee mardaanee vah to jhaa(n)see vaalee raanee thee..

kaanapoor ke naanaa kee, mu(n)habolee bahan chhabeelee thee,
lakShmeebaaee naam, pitaa kee vah santaan akelee thee,
naanaa ke sa(n)g paḌhtee thee vah, naanaa ke sa(n)g khelee thee,
barachhee Dhaal, kRpaaN, kaTaaree usakee yahee sahelee thee.
veer shivaajee kee gaathaayen usakee yaad zabaanee thee,
bundele harabolon ke mu(n)h hamane sunee kahaanee thee,
khoob laḌee mardaanee vah to jhaa(n)see vaalee raanee thee..

lakShmee thee yaa durgaa thee vah svayan veerataa kee avataar,
dekh maraaThe pulakit hote usakee talavaaron ke vaar,
nakalee yuddh-vyooh kee rachanaa aur khelanaa khoob shikaar,
sainy gheranaa, durg toḌnaa ye the usake priy khilavaar.
mahaaraaShTar-kul-devee usakee bhee aaraadhy bhavaanee thee,
bundele harabolon ke mu(n)h hamane sunee kahaanee thee,
khoob laḌee mardaanee vah to jhaa(n)see vaalee raanee thee..

huee veerataa kee vaibhav ke saath sagaaee jhaa(n)see men,
byaah huaa raanee ban aaee lakShmeebaaee jhaa(n)see men,
raajamahal men bajee badhaaee khushiyaa(n) chhaaee jhaa(n)see men,
subhaT bundelon kee virudaavali see vah aayee jhaansee men,
chitraa ne arjun ko paayaa, shiv se milee bhavaanee thee,
bundele harabolon ke mu(n)h hamane sunee kahaanee thee,
khoob laḌee mardaanee vah to jhaa(n)see vaalee raanee thee..

udit huaa saubhaagy, mudit mahalon men ujiyaalee chhaaee,
kintu kaalagati chupake-chupake kaalee ghaTaa gher laaee,
teer chalaane vaale kar men use chooḌiyaa(n) kab bhaaee,
raanee vidhavaa huee, haay! vidhi ko bhee naheen dayaa aaee.
nisantaan mare raajaajee raanee shok-samaanee thee,
bundele harabolon ke mu(n)h hamane sunee kahaanee thee,
khoob laḌee mardaanee vah to jhaa(n)see vaalee raanee thee..

bujhaa deep jhaa(n)see kaa tab Dalahauzee man men haraShaayaa,
raajy haḌap karane kaa usane yah achchhaa avasar paayaa,
fauran phaujen bhej durg par apanaa jhanDaa phaharaayaa,
laavaaris kaa vaaris banakar briTish raajy jhaa(n)see aayaa.
ashrupoorNaa raanee ne dekhaa jhaa(n)see huee biraanee thee,
bundele harabolon ke mu(n)h hamane sunee kahaanee thee,
khoob laḌee mardaanee vah to jhaa(n)see vaalee raanee thee..

anunay vinay naheen sunatee hai, vikaT shaasakon kee maayaa,
vyaapaaree ban dayaa chaahataa thaa jab yah bhaarat aayaa,
Dalahauzee ne pair pasaare, ab to palaT gaee kaayaa,
raajaaon navvaabon ko bhee usane pairon Thukaraayaa.
raanee daasee banee, banee yah daasee ab maharaanee thee,
bundele harabolon ke mu(n)h hamane sunee kahaanee thee,
khoob laḌee mardaanee vah to jhaa(n)see vaalee raanee thee..

chhinee raajadhaanee dillee kee, lakhanaoo chheenaa baaton-baat,
kaid peshavaa thaa biThur men, huaa naagapur kaa bhee ghaat,
udaipur, tanjaur, sataaraa, karanaaTak kee kaun bisaat?
jabaki sindh, panjaab brahm par abhee huaa thaa vajr-nipaat.
bangaale, madraas aadi kee bhee to vahee kahaanee thee,
bundele harabolon ke mu(n)h hamane sunee kahaanee thee,
khoob laḌee mardaanee vah to jhaa(n)see vaalee raanee thee..

raanee royeen rinavaason men, begam gḥam se theen bezaar,
unake gahane kapaḌe bikate the kalakatte ke baazaar,
sare aam neelaam chhaapate the angrezon ke akhabaar,
'naagapoor ke zevar le lo lakhanaoo ke lo naulakh haar'.
yon parade kee izzat paradeshee ke haath bikaanee thee,
bundele harabolon ke mu(n)h hamane sunee kahaanee thee,
khoob laḌee mardaanee vah to jhaa(n)see vaalee raanee thee..

kuTiyon men bhee viSham vedanaa, mahalon men aahat apamaan,
veer sainikon ke man men thaa apane purakhon kaa abhimaan,
naanaa dhundhoopant peshavaa juTaa rahaa thaa sab saamaan,
bahin chhabeelee ne raN-chaNDee kaa kar diyaa prakaT aahavaan.
huaa yagy praarambh unhen to soee jyoti jagaanee thee,
bundele harabolon ke mu(n)h hamane sunee kahaanee thee,
khoob laḌee mardaanee vah to jhaa(n)see vaalee raanee thee..

mahalon ne dee aag, jhonpaḌee ne jvaalaa sulagaaee thee,
yah svatantrataa kee chinagaaree antaratam se aaee thee,
jhaa(n)see chetee, dillee chetee, lakhanaoo lapaTen chhaaee thee,
meraTh, kaanapoor, paTanaa ne bhaaree dhoom machaaee thee,
jabalapoor, kolhaapoor men bhee kuchh halachal ukasaanee thee,
bundele harabolon ke mu(n)h hamane sunee kahaanee thee,
khoob laḌee mardaanee vah to jhaa(n)see vaalee raanee thee..

is svatantrataa mahaayagy men kaee veeravar aae kaam,
naanaa dhundhoopant, taa(n)tiyaa, chatur azeemullaa saranaam,
ahamadashaah maulavee, Thaakur ku(n)varasinh sainik abhiraam,
bhaarat ke itihaas gagan men amar rahenge jinake naam.
lekin aaj jurm kahalaatee unakee jo kurabaanee thee,
bundele harabolon ke mu(n)h hamane sunee kahaanee thee,
khoob laḌee mardaanee vah to jhaa(n)see vaalee raanee thee..

inakee gaathaa chhoḌ, chale ham jhaa(n)see ke maidaanon men,
jahaa(n) khaḌee hai lakShmeebaaee mard banee mardaanon men,
lephTinenT vaakar aa pahu(n)chaa, aage baḌaa javaanon men,
raanee ne talavaar kheench lee, huyaa dvanddh asamaanon men.
zakhmee hokar vaakar bhaagaa, use ajab hairaanee thee,
bundele harabolon ke mu(n)h hamane sunee kahaanee thee,
khoob laḌee mardaanee vah to jhaa(n)see vaalee raanee thee..

raanee baḌhee kaalapee aaee, kar sau meel nirantar paar,
ghoḌaa thak kar giraa bhoomi par gayaa svarg tatkaal sidhaar,
yamunaa taT par angrezon ne phir khaaee raanee se haar,
vijayee raanee aage chal dee, kiyaa gvaaliyar par adhikaar.
angrezon ke mitr sindhiyaa ne chhoḌee rajadhaanee thee,
bundele harabolon ke mu(n)h hamane sunee kahaanee thee,
khoob laḌee mardaanee vah to jhaa(n)see vaalee raanee thee..

vijay milee, par angrezon kee phir senaa ghir aaee thee,
abake janaral smith sammukh thaa, usane muha(n) kee khaaee thee,
kaanaa aur mandaraa sakhiyaa(n) raanee ke sang aaee thee,
yuddh shretr men un donon ne bhaaree maar machaaee thee.
par peechhe hyooroz aa gayaa, haay! ghiree ab raanee thee,
bundele harabolon ke mu(n)h hamane sunee kahaanee thee,
khoob laḌee mardaanee vah to jhaa(n)see vaalee raanee thee..

to bhee raanee maar kaaT kar chalatee banee sainy ke paar,
kintu saamane naalaa aayaa, thaa vah sankaT viSham apaar,
ghoḌaa aḌaa, nayaa ghoḌaa thaa, itane men aa gaye savaar,
raanee ek, shatru bahutere, hone lage vaar-par-vaar.
ghaayal hokar giree sinhanee use veer gati paanee thee,
bundele harabolon ke mu(n)h hamane sunee kahaanee thee,
khoob laḌee mardaanee vah to jhaa(n)see vaalee raanee thee..

raanee gaee sidhaar chitaa ab usakee divy savaaree thee,
milaa tej se tej, tej kee vah sachchee adhikaaree thee,
abhee umr kul teis kee thee, manuj naheen avataaree thee,
hamako jeevit karane aayee ban svatantrataa-naaree thee,
dikhaa gaee path, sikhaa gaee hamako jo seekh sikhaanee thee,
bundele harabolon ke mu(n)h hamane sunee kahaanee thee,
khoob laḌee mardaanee vah to jhaa(n)see vaalee raanee thee..

jaao raanee yaad rakhenge ye kRtagy bhaaratavaasee,
yah teraa balidaan jagaavegaa svatantrataa avinaasee,
hove chup itihaas, lage sachchaaee ko chaahe phaa(n)see,
ho madamaatee vijay, miTaa de golon se chaahe jhaa(n)see.
teraa smaarak too hee hogee, too khud amiT nishaanee thee,
bundele harabolon ke mu(n)h hamane sunee kahaanee thee,
khoob laḌee mardaanee vah to jhaa(n)see vaalee raanee thee..
- Subhadra Kumari Chauhan

***
Donate
A peaceful house of the beauty and solace of Hindi poetry, free from the noise of advertisements... to keep Kaavyaalaya like this, please donate.

₹ 500
₹ 250
Another Amount
Subhadra Kumari Chauhan
's other poems on Kaavyaalaya

 Jhansi Ki Rani
 Thukraado Yaa Pyaar Karo
 Meraa Nayaa Bachpan
This Month :
'Ant'
Divya Omkari 'Garima'


jhar-jhar bahate netron se,
kaun saa saty bahaa hogaa?
vo saty banaa aakhir paanee,
jo kaheen naheen kahaa hogaa.

jhalakatee see bechainee ko,
kitanaa dhikkaar milaa hogaa?
baad men soche hai insaan,
pahale andhaa-baharaa hogaa.

talaash kare yaa aas kare,
kis par vishvaas zaraa hogaa?
kitanaa gaharaa hogaa vo dukh,
mRtyu se jo Dhakaa hogaa.

hokar nam phir band ho gaeen,
aa(n)khon ne kyaa sahaa hogaa?
ho jisakaa kShaN-kShaN mRtyu,
ye jeevan deergh lagaa hogaa.

jo maun huaa sah-sahakar maun,
us maun kaa bhed kyaa hogaa?
n gyaat kisee ko bhed vo ab,
vo bhed jo saath gayaa hogaa.

kuchh sheSh naheen isake pashchaat,
Read and listen here...
random post | poem sections: shilaadhaar yugavaaNee nav-kusum kaavya-setu | pratidhwani | kaavya-lekh
contact us | about us
Donate

a  MANASKRITI  website